Programma 2: Duurzaam en leefbaar

Doelstellingen

• Onze stad is in 2035 klimaatneutraal.
• We doen mee met de Europese call klimaatneutraal met Eindhoven en maken een delta-plan
• In 2050 is Helmond klimaatbestendig.
• De stad zorgt voor 4% energiebesparing per jaar.
• Iedereen heeft binnen 300 meter van de woning een schaduwrijke plek en 40% van alle loop- en fietsroutes is beschaduwd.
• Gas wordt vervangen door collectieve en individuele duurzame warmtesystemen.
• We bouwen voor de toekomst, klimaatneutraal en in stappen circulair
• We isoleren onze woningbouwvoorraad
• We realiseren robuuste groenstructuren in de stad, waarin minimaal een basiskwaliteit natuur in stand kan blijven, danwel zich kan ontwikkelen. De stad wordt groener en natuurrijker.
• Samen met partners realiseren we het Natuur Netwerk Brabant (NNB)

Wat gaan we ervoor doen?

Uitvoeringsagenda Klimaatbestendig Helmond 2021-2025
We werken aan de hand van de Uitvoeringsagenda Klimaatbestendig Helmond 2021-2025 verder aan het klimaatadaptief maken van de stad. Dit betreft fysieke ontwikkelingen zoals woningbouw, bedrijventerreinen en voorzieningen. Als het gaat om ons eigen (maatschappelijk) vastgoed en beheer van de openbare ruimte geven we hierin het goede voorbeeld.
Met publieksacties zorgen we voor bewustwording bij onze inwoners. Operatie Steenbreek is hiervan een voorbeeld. In 2024 starten we ook de publieksactie met adoptie plantvakken en geveltuinen en treffen we de voorbereidingen voor de volgende uitvoeringsagenda 2026-2030. Onder andere door het actualiseren van de stresstesten om zo de actuele knelpunten en acties inzichtelijk te maken.  

Landschapsvisie Groen & Gezond Helmond
We leveren de landschapsvisie Groen & Gezond Helmond met daarbij een meerjarenuitvoeringsprogramma op. In dit meerjarenuitvoeringsprogramma zijn projecten opgenomen die een bijdrage leveren aan een groenere en (be)leefbare stad. Zoals realisatie van ecologische verbindingszones en realisatie van nieuwe recreatieve routes.

We werken met onze partners in meerdere gebieden aan het opstellen van integrale gebiedsvisies en uitvoeringsprogramma’s. Dit doen we voor Landschapspark Kloostereind, buitengebied van Stiphout (Goorloop en omgeving landgoed Croy), het Groot Goor en ’t Gulden Land (De Bundertjes). Door het verder uitwerken van deze integrale gebiedsontwikkelingen realiseren we verschillende doelen waaronder nieuwe natuur, nieuwe recreatieve routes, nieuwe economische dragers in het buitengebied en vergroten we de beleving van het landschap.

Regionale Energie Strategie
Met alle gemeenten binnen de MRE wordt uitvoering gegeven aan het S&UP (samenwerking,- en uitvoeringsprogramma) als uitwerking van de RES. Tevens wordt verder gewerkt aan de RES 2.0, hierin wordt het vervolg en de uitwerking van de RES 1.0 verder vormgegeven.

Klimaatcontract
Het klimaatcontract wordt samen met de gemeente Eindhoven verder uitgewerkt en voorgelegd aan Europa. Tevens wordt invulling gegeven aan de uitwerking van het langjarige lokale klimaatdeltaplan met de stakeholders uit de stad.

Energiearmoede
Met de woningbouwcorporaties, LEVgroep en maatschappelijk partners werken we aan het plan energiearmoede. Hieronder vallen projecten als de Kierenjagers, afspraken met de corporaties en aanpak woningeigenaren. Deze laatste betreft 800 woningen waar fysieke aanpassingen aan de woning worden gemaakt en de eigenaren worden ontzorgd. Zie ook hoofdstuk 4.1.2. Werk en Inkomen.

Uitvoering warmtetransitie
We werken aan de uitvoering van onze warmtetransitie plannen en ontwikkelen een visie ten aanzien van de nieuwe warmtewet inclusief de benodigde rol die wij hierin als gemeente nemen.

Rolneming opwek duurzame energie
We nemen een actievere rol in de ontwikkeling van de duurzame opwek van energie (warmte en elektra) en zorgen hierbij dat we de uitdagingen rondom netwerkschaarste meenemen. Dit omdat de opwek van duurzame elektriciteit voor eigen gebruik en het ontlasten van het elektranetwerk door duurzame warmte in plaats van elektrificatie communicerende vaten zijn.

Inzet op besparen
We zetten met alle partners en stakeholders in op een gezamenlijke besparing, door middel van isoleren, het circulair maken van ketens en een benodigde gedragstransitie.

Bestendige bedrijventerreinen
We werken met de bedrijventerreinen aan bestendige bedrijventerreinen waar duurzame opwek, besparing, vergroening en gezondheid samen komen. Zie ook hoofdstuk 4.3.3. Bedrijventerreinen / circulaire economie.

Beleidsintensivering

Beleidsmedewerker civiel circulair/ co2 neutraal
Om onze klimaat en duurzaamheid ambities te halen moeten grote stappen worden gezet in het circulair en CO2 neutraal uitvoeren van onze (infrastructurele) projecten. Om dit moment ontbreekt het aan capaciteit om structureel op deze onderwerpen door te ontwikkelen en kennis uit de praktijk te vertalen naar projecten. Versterking met een beleidsmedewerker civiel circulair/ CO2 neutraal is hiervoor noodzakelijk. Deze nieuwe collega heeft als taak om de kennis rondom deze thema's actief op te halen in het land en deze samen met de Helmondse collega's te vertalen naar projecten. Anders dan vanuit het programma duurzame en gezonde stad, richt deze medewerker zich in de diepte op de praktijk van de civiele en groen projecten.

Regisseur ondergrond
De realisatie van al onze ambities (verstedelijking, klimaatadaptatie, energietransitie) vraagt een stevige regie op het gebruik van onze spaarzame ondergrond. Door het ontbreken hiervan creëren we belemmeringen voor het gebruik van de ondergrond in de toekomst. We moeten de ondergrond zien als een “asset” dat vanuit een beleidsmatig perspectief beheerd moet worden. We wegen de claims op de ondergrond af vanuit een meerjarenvisie. Deze regisseur zorgt ervoor dat de ondergrond een toekomstbestendige meerwaarde levert voor onze ambities.

Budget Klimaat- en energie
De Europese klimaatopgave is 55% CO2 reductie in 2030 en 95% in 2050. Onze ambitie is klimaatneutraal te zijn in 2035. De CDOKE-middelen) regeling Tijdelijke regeling Capaciteit Decentrale Overheden voor Klimaat- en Energiebeleid (CDOKE) zijn beschikbaar gesteld door de Rijksdienst Voor Ondernemend Nederland(RVO). Het RVO is een onderdeel van het Ministerie van Economische Zaken & Klimaat. Dit zijn middelen voor de Europese klimaatopgave om de ambities in 2030 door intensivering van beleid te kunnen behalen. Voor de periode 2023 – 2025 stelt het RVO zo’n € 4.7 miljoen, in jaarlijks tranches, beschikbaar. Deze middelen zijn aangevraagd en inmiddels toegekend.

Investeringen

Uitvoering duurzaamheid/ klimaatopgave
Vanuit het Rijk hebben we middelen ontvangen vanuit de CDOKE. Hier kunnen we een groot deel van de kosten van de klimaatopgave realiseren. Daarnaast zijn er ten behoeve van de uitvoering ook aanvullende investeringen en onderzoeksgeld noodzakelijk. Dit in het kader van de ontwikkelingen rondom netwerkschaarste en de vraagstukken volgend uit de nieuwe warmtewet inzake warmtebedrijven en de rol die wij hierin als gemeente moeten nemen. We bereiden ons hierop voor en bekijken welke rol we kunnen en willen nemen in uitvoering en exploitatie van warmtenetten en welke consequenties hier voor ons als gemeente aan zitten.

Specificatie per hoofdproduct
In onderstaande tabel is voor dit thema een specificatie van de hoofdproducten opgenomen. (inclusief mutaties op de reserves)