Programma 2: Duurzaam en leefbaar

Doelstellingen

• De voorgenomen invoering van de Omgevingswet per 1 januari 2024 wordt aangegrepen om onze werkwijzen te optimaliseren, onze dienstverlening te verbeteren en om de integratie van alle inhoudelijke thema's en b eleidsambities in het fysieke domein te realiseren.
• De 'ruimtelijke ordening' wordt via het instrumentarium van de Omgevingswet verbreed naar omgevingsbeleid met als doel een 'evenwichtige toedeling van functies en activiteiten aan locaties'. Daarbij worden meer onderwerpen meegewogen dan voorheen in de klassieke ruimtelijke ordening.
• Het beperken van het woningtekort en het vergroten van de keuzemogelijkheden (typologie, prijssegment en woonmilieu) van w oningzoekenden uit Helmond en de regio- door het toevoegen van woningen en door het bevorderen van de doorstroming
• We streven naar een gemiddelde woningbouwproductie van 750 woningen per jaar.
• De sociaal-economische tweedeling willen we in de stad verminderen, ook via de woningbouw.
• De bestaande woningvoorraad wordt verduurzaamd en levensloopbestendig. Doel is te komen tot leefbare levensloopbestendige wijken, waar mensen binnen hun sociale netwerk stappen op de woningmarkt kunnen zetten.
• In 2030 is de sociale huurwoningvoorraad verduurzaamd naar label A.
• Met de wijkontwikkelingsplannen worden onze wijken versterkt met fysieke en sociaal-maatschappelijke ingrepen.
• We realiseren sterke robuuste groenstructuren, waarin minimaal een basiskwaliteit natuur in stand kan blijven. De stad wordt groener en natuurrijker.
• We zorgen dat de openbare ruimte duurzamer en klimaatbestendiger wordt.

Wat gaan we ervoor doen?

Omgevingsvisie Helmond 2040
We leggen de Omgevingsvisie Helmond 2040 voor ter vaststelling. Hierin zijn de doelen en ambities voor ontwikkelingen in het fysieke domein opgenomen, met als planhorizon 2040. De omgevingsvisie is daarmee onder andere het kaderstellende document om de wenselijkheid van ontwikkelingen te kunnen toetsen. Daarnaast geeft de Omgevingsvisie de kaders aan waarbinnen thematisch en gebiedsgericht beleid verder uitgewerkt wordt. De omgevingsvisie is een verplicht instrument onder de Omgevingswet.
Uitwerking van de Omgevingsvisie in integraal afgestemde thematische en gebiedsgerichte omgevingsprogramma's (waaronder de Woonvisie, de Mobiliteitsvisie, de landschapvisie, de Erfgoedvisie en wijkontwikkelingsplannen.

Omgevingsplan
Het vaststellen van de eerste wijzigingen van het omgevingsplan, waaronder voor het gebied 't Hout en de regels van de 'bruidsschat'. Het omgevingsplan vervangt de huidige bestemmingsplannen, lokale verordeningen en gedecentraliseerde Rijksregels in het fysieke domein. We moeten uiterlijk in 2032 een gebiedsdekkend omgevingsplan hebben. We groeien daar via een transitiepad de aankomende jaren stapsgewijs naartoe.

Woningbouwversnelling
We versnellen in 2024 de woningbouw, onder meer door het versnellen van procedures en de samenwerking met corporaties verder te verbeteren. De inzet van een woningbouwregisseur en de middelen voor een provinciale Flexpool 2.0 (mits toegekend) zorgen voor extra capaciteit voor de woningbouwversnelling.

Woonvisie
De woonvisie wordt begin 2024 aan de gemeenteraad ter besluitvorming voorgelegd. In de woonvisie zijn de doelen van het woonbeleid opgenomen. Na vaststelling zal worden gestart met het uitvoeringsprogramma, we verkennen mogelijkheden als gebiedspaspoorten, eventuele beleidsregel splitsen woningen, een doelgroepenverordening en bijvoorbeeld gebiedsgericht sturen op het aandeel sociale huur in nieuwbouw.

Regionale woonafspraken
We voeren in 2024 regionale woonafspraken uit, zoals de Woondeal 2023, actualisering van de Urgentieregeling en realisatie gestandaardiseerde sociale huurwoningen (WoonST 1.0 en de nieuwe tender WoonST 2.0).

Implementatie/ uitwerking van nieuwe wet- en regelgeving
In 2024 implementeren we nieuwe wet- en regelgeving zoals de Wet Regie op de Volkshuisvesting, en wet Goed Verhuurderschap (lokale regelgeving voor verhuurders en/of specifiek arbeidsmigranten).

Huisvesting arbeidsmigranten
in 2024 realiseren we de locatie Varenschut voor de huisvesting van arbeidsmigranten.

Onderzoek naar woonfonds
We onderzoeken en werken de mogelijkheid van een woonfonds uit. Het doel van woonfonds is om gewenste woningbouwontwikkelingen aan te jagen, juist in een tijd waar de bouw het moeilijker lijkt te krijgen. De vraag naar woningen blijft in onze regio immers onverkort groot. Begin 2024 ontwikkelen we hiervoor een plan.

Afwegingskader wonen en zorg
In 2024 houden we ons bezig met het opstellen, uitwerken en vaststellen van een afwegingskader wonen en zorg. We verkennen nieuwe ontwikkelingen zoals de mogelijkheden voor pre-mantelzorgeenheden en het aanstellen van verhuiscoaches.
Grondbedrijf
Het grondbedrijf faciliteert ontwikkelingen door de beleidsdoelstellingen mee te nemen in het grondbeleid. In de paragraaf grondbedrijf is dit verder toegelicht.

Eeuwigdurende grafrust
We onderzoeken de juridische en ruimtelijke mogelijkheden om te kunnen voorzien in de behoefte aan ruimte voor eeuwigdurende grafrust. Die behoefte leeft in de stad. In 2024 informeren wij uw raad over die mogelijkheden en eventuele planuitwerking.

Beleidsintensivering

Toezicht bouwen en wonen
Toezicht op bouwprojecten is onderdeel van een veilige en leefbare stad. Want om de schaalsprong en woningbouwversnelling mogelijk te maken, is voldoende capaciteit op toezicht en handhaving belangrijk. Daarnaast is sprake van de invoering van de Omgevingswet en andere recente nieuwe wet- en regelgeving waardoor er in deze overgangsfase onvoldoende basiscapaciteit aanwezig is om de wettelijke taken kwalitatief en tijdig te kunnen uitvoeren. Voor 2024 en 2025 is een uitbreiding van de huidige basiscapaciteit nodig met 1,5 fte naar 3,0 fte. De voor deze jaren benodigde incidentele middelen worden gedekt uit de Reserve Bouwleges. Medio 2025 zal worden geëvalueerd welke structurele basiscapaciteit nodig is voor een adequate uitvoering in de jaren daarna.

Nieuwe ontwikkelingen wonen
Op het thema wonen zijn er veel nieuwe ontwikkelingen. Mede door de schaalsprong van de regio en de wooncrisis is er een MRE-Wonen opgericht en is er een Woondeal gesloten met het Rijk. De uitwerking daarvan vraagt om extra inzet, bijvoorbeeld voor de regionale versnellingstafel, de ontwikkeling van een regionaal monitoringssysteem, realisatie van flexwoningen etc. Binnen Helmond is er sprake van een woningtekort, met name aan betaalbare woningen. Dit vraag om een vlotte realisatie van extra sociale en betaalbare woningen. Ook de vele nieuwe, landelijke wetgeving, zoals de Wet Regie op de Volkshuisvesting, de Spreidingswet, de Wet goed verhuurderschap, Wet betaalbare huur, wijziging Volkshuisvestingswet etc. brengen nieuwe en extra taken met zich mee.

Exploitatielasten verduurzaming vastgoed gebouwen
Een belangrijk onderdeel van de verduurzaming van de 150 panden is ook het actief monitoren van het energieverbruik. Hiermee kan bespaard worden op energie. De jaarlijkse kosten van een energiemanager bedragen € 100.000. Deze kosten worden afgedekt door uit de door het Rijk toegekende middelen vanuit de zogenaamde CDOKE. Daarnaast wordt eenmalig € 100.000 beschikbaar gesteld in 2024 voor de extra materiële kosten voor verduurzaming in 2024. Na 1 jaar moet blijken welke opbrengsten/besparingen de verduurzaming met zich meebrengt.

Knelpunten

Afschaffen leges nog niet onherroepelijke bouw-/omgevingsvergunning
Tijdens de vaststelling van de begroting 2023 heeft de raad een amendement aangenomen om geen leges te heffen voor de (digitale) inzage van de betreffende, ingediende stukken wanneer een ingediende bouw-/omgevingsvergunning nog niet onherroepelijk is. Dit leidt naar verwachting tot maximaal € 10.000 minder opbrengsten. Deze wijziging voorziet in de verwerking van dit amendement als autonome ontwikkeling in de begroting 2024 en verder.

Investeringen

Wonen
In het kader van eerder genomen maatregelen voor flankerend beleid op het gebied van Wonen zijn diverse investeringen nodig voor projecten die bijdragen aan de realisatie van sociale huurwoningen, maar voor de deelname aan de regionale woningverdeling, urgentieverordening, Digitale Sloten, de Woonadviescommissie, de Blijverslening en Wonen boven winkels. Tot slot is dit ook bedoeld voor de doorstroming van ouderen op de woningmarkt.

Specificatie per hoofdproduct
In onderstaande tabel is voor dit thema een specificatie van de hoofdproducten opgenomen. (inclusief mutaties op de reserves)