Ter voorbereiding op de programmabegroting 2024-2027 hebben we voor de zomer de voorjaarsnota 2023 opgesteld en in de raad behandeld. In deze voorjaarsnota hebben we de raad geïnformeerd over het geactualiseerde meerjarenperspectief en autonome ontwikkelingen die van invloed zijn op de beschikbare ruimte. Daarbij is de raad op hoofdlijnen meegenomen in de beleidsmatige en budgettaire ontwikkelingen die van invloed zijn op de begroting en zijn een aantal overwegingen voorgelegd.
De actualisatie van het budgettair kader leidt tot het volgende beeld:
(bedragen x 1.000 / - is negatief) | ||||
Actuele begroting 2024-2027 | 2024 | 2025 | 2026 | 2027 |
|---|---|---|---|---|
Budgettair beeld | Begroting | Meerjarenbegroting | ||
Oorspronkelijke begroting 2023-2026 | 0 | 0 | -7.888 | -8.772 |
Saldo actuele begroting 2023-2026 | 0 | 0 | -7.888 | -8.772 |
Nieuwe ontwikkelingen begroting 2024-2027 | 2024 | 2025 | 2026 | 2027 |
Beschikbare ruimte | ||||
Algemene uitkering | 8.071 | 8.785 | 12.052 | 12.082 |
Reservering voor nieuw beleid/grote opgaven - begroting 2023-2026 | 11.950 | 14.500 | ||
Totaal beschikbare ruimte | 20.021 | 23.285 | 12.052 | 12.082 |
Reservering loon- en prijsontwikkelingen | -2.000 | -2.000 | -2.000 | -5.000 |
Bezuinigingsopgave | 0 | 0 | 0 | 2.570 |
Onontkoombare knelpunten | -1.966 | 34 | 34 | 34 |
Beleidsintensivering | -16.055 | -6.213 | -5.664 | -5.915 |
Reservering nieuw beleid / grote opgaven 2025 | 0 | -15.106 | 0 | 0 |
Totaal besteding beschikbare ruimte | -20.021 | -23.285 | -7.630 | -8.311 |
Saldo ontwerp begroting 2024-2027 | 0 | 0 | -3.466 | -5.001 |
Toelichting
Het startpunt voor het actueel budgettair kader is de vastgestelde programmabegroting 2023-2026. Dit beeld is vervolgens geactualiseerd bij de voorjaarsnota 2023. Bij de behandeling hiervan heeft de raad denkrichtingen en keuzes aangegeven. Deze zijn nu concreet vertaald in deze begroting.
Bij de mutaties in de begroting maken we onderscheid tussen structurele (jaarlijks terugkerende) baten en lasten en de inzet van incidentele middelen. In de tabellen in het vervolg van dit hoofdstuk zijn deze opgenomen als S (structureel) of I (incidenteel).
De begroting is in 2024 structureel in evenwicht. Hiermee voldoen we aan de regelgeving. De provincie toetst hierop vanuit haar rol als toezichthouder.
Beschikbare ruimte: ruimte ontstaat enerzijds door externe ontwikkelingen, zoals het gemeentefonds, en anderzijds door meevallers of het vrijmaken van budgetten. In de programmabegroting 2023-2027 zijn de overschotten in de jaren 2024 en 2025 van respectievelijk € 11,9 miljoen en 14,5 miljoen niet ingezet, maar verwerkt als stelpost ‘nieuw beleid/grote opgaven 2024/2025’. Deze stelpost is in deze begroting ingezet als beschikbare ruimte.
Besteding beschikbare ruimte: de ruimte die ontstaat, wordt ingezet voor beleidsintensiveringen. Een overzicht hiervan is opgenomen in paragraaf 3.4 en in de afzonderlijke programma's worden deze toegelicht. De in deze begroting opgenomen beleidsintensiveringen doen zich voor als gevolg van nieuwe ontwikkelingen en bijstellingen ten aanzien van het bestaande beleid
In het saldo van de Programmabegroting 2024-2027 zijn alle bekende ontwikkelingen verwerkt, inclusief de meicirculaire 2023 van het gemeentefonds. Het jaar 2024 is daarmee structureel sluitend. De jaren 2024 en 2025 laten forse overschotten zien, waarbij het saldo van 2024 wordt ingezet voor de reserve ‘grote projecten’. Het saldo 2025 wordt opnieuw gestort in de stelpost ‘nieuw beleid/grote opgaven 2025’. Zoals in het algemene deel van dit hoofdstuk is aangegeven, laten de jaren 2026 en 2027 een tekort zien, waarbij in jaarschijf 2027 een taakstelling van € 2,6 miljoen is opgenomen om het tekort terug te brengen tot maximaal € 5 miljoen.